Paski klimatyczne to uproszczona wizualizacja, dzięki której możemy zobaczyć jak zmieniała się średnia temperatura w poszczególnych latach w Polsce i w innych państwach. Paski nie wymagają osi, etykiet ani legendy, a ich przekaz można zrozumieć intuicyjnie. Zostały stworzone przez profesora Eda Hawkinsa z University of Reading i udostępnione na stronie #ShowYourStripes, w celu zapoczątkowania dyskusji na temat naszego ocieplającego się świata i zagrożeń związanych ze zmianami klimatu.
Na tej stronie znajdziesz paski wizualzujące zmiany temperatury w 438 polskich miastach, na przestrzeni ostatnich 120 lat.
„Przede wszystkim należy zauważyć, że paski klimatyczne w Polsce były stosowane od lat 90-tych XX wieku a ich pomysłodawczynią była ś.p. prof. Halina Lorenc. Idea zarówno pasków zaproponowanych przez prof. Lorenc, jak i tych zaproponowanych przez prof. Eda Hawkinsa jest wizualizacja zmienności temperatury, czy to w skali globalnej, regionalnej, czy nawet lokalnej. Nasz mózg szybciej interpretuje tak podaną informację i natychmiast zauważa, że w okresie, którego paski klimatyczne dotyczą zaczyna pojawiać się coraz więcej określonych barw, które dodatkowo łączą się w pewnego rodzaju klastry. W tym konkretnym przypadku jest coraz więcej czerwieni, co pokazuje jednoznacznie, że dążymy w ekspresowym tempie do przysłowiowej ‘śmierci cieplnej’”.
– prof. Mirosław Miętus,
Dyrektor Centrum Badań i Rozwoju IMGW-PIB
Dowiedz się więcej
- Ed Hawkins, twórca akcji #ShowYourStripes: „Te paski to ostrzeżenie dla ludzkości”, wywiad z Edem Hawkinsem, Nauka o klimacie
- 6 raport IPCC, podsumowanie dla decydentów po polsku, Nauka o klimacie
- Klimatyczne ABC. Interdyscyplinarne podstawy współczesnej wiedzy o zmianie klimatu, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
- Dramat zmiany klimatu na prostych wizualizacjach – akcja #ShowYourStripes, Crazy Nauka
- Zespół doradczy ds. kryzysu klimatycznego przy prezesie PAN
- 35 stopni w cieniu. Na razie jest super, nie? Ale niebawem wyginiemy, rozmowa z prof. Szymonem Malinowskim
Źródła
- Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej - Państwowy Instytut Badawczy
- Met Office Hadley Centre
- Climatic Research Unit at the University of East Anglia
- International Surface Temperature Initiative
- Pamiętnik Fizyograficzny, 1916, T. 23
- Pamiętnik Fizyograficzny, Pamiętnik Towarzystwa Tatrzańskiego, Materyały do Klimatografii Galicyi
- Atlas klimatyczny Polski 1931-1960: część tabelaryczna
- Rocznik meteorologiczny PIM
- Lorenc, H. 2000. "Studia nad 220-letnia (1779-1998) serią temperatury powietrza w Warszawie oraz ocena jej wiekowych tendencji"
- Kolendowicz L, Czernecki B., Półrolniczak M., Taszarek M., Tomczyk M. A., Szyga-Pluga K., "Homogenization of air temperature and its long-term trends in Poznań (Poland) for the period 1848–2016", Theoretical and Applied Climatology volume 136, 1357–1370 (2019)
- Bryś K., Bryś T., "Reconstruction of the 217-year (1791-2007) Wrocław air temperature and precipitation series", Bulletin of Geography. Physical Geography Series, No. 3/2010
- Wibig, J., Kłysik, K., Fortuniak, K., 2004, "Rekonstrukcja serii temperatury powietrza w Łodzi z okresu 1903-2000", Acta Geographica Lodziensia, 89, 19-33
- Pospieszyńska A., Przybylak R., "Air temperature changes in Toruń (central Poland) from 1871 to 2010", Theoretical and Applied Climatology volume 135, 707–724 (2019)
- Piotrowicz K., 2007, "Temperatura powietrza", Klimat Krakowa w XX wieku, Matuszko D. (red.), Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego, 99-112
- Przybylak et al. 2014, "Air temperature changes in Zagan (Poland) in the period from 1781 to 1792"
- Mietus M., 1998. "O rekonstrukcji i homogenizacji wieloletniej serii średniej miesięcznej temperatury ze stacji w Gdańsku-Wrzeszczu, 1851-1995", Wiadomości IMGW, XXI(XLII), 2, 41-63
- Głowicki B., 1998, "Wieloletnia seria temperatury powietrza na Śnieżce [Multi-years series of air temperature on Sniezka]". [in:] Geoekologiczne problemy Karkonoszy. Materialy konferencyjne, 117-124, Acarus, Poznań
- ZAMG/HISTALP
- "Annales de l'Observatoire physique central Nicolas" (1898-1908)
- "Annales de l'Observatoire physique central" (1888-1897)
- Eensaar Agu, "Peculiarities of Long-Term Changes in Air Temperatures Near the Ground Surface in the Central Baltic Coastal Area", Climate 2019, 7(2), 22
- Brázdil, R. et al. 2012: "History of Weather and Climate in the Czech Lands IX. Temperature and Precipitation Fluctuation in the Czech Lands during the Instrumental Period.", Masaryk University, Brno, 236 pp.